Participatiewet
Waar gaat het over?
De Participatiewet moet ervoor zorgen dat meer mensen werk vinden, ook mensen met een arbeidsbeperking. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor uitvoering van deze wet.
Verantwoordelijkheden en wettelijke bepalingen
Meer mensen die het zonder ondersteuning op de arbeidsmarkt niet redden, aan werk helpen. Dat is het doel van de Participatiewet, die op 1 januari 2015 van kracht werd. Deze wet kwam in de plaats van de oude bijstandswet (Wwb), de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en een deel van de Wajong (jonggehandicapten).
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de Participatiewet. Dat betekent dat zij ervoor moeten zorgen dat zoveel mogelijk mensen met en zonder beperking betaald werk verrichten, bij voorkeur bij een reguliere werkgever. Mensen kunnen niet langer een plek krijgen in de sociale werkvoorziening. Voor wie niet zelfstandig het minimumloon kan verdienen, kan een werkgever loonkostensubsidie aanvragen bij de gemeente van de medewerker.
Hoe gemeenten de Participatiewet uitvoeren, is verschillend. Ze kunnen daarin eigen keuzes maken. Het Rijk heeft de doelen en de kaders vastgesteld, gemeenten krijgen van het Rijk budget om bijvoorbeeld loonkostensubsidies of ‘beschut’ werk te kunnen inzetten. Gemeenten die een (omvangrijk) tekort op het budget hebben, kunnen onder voorwaarden in aanmerking komen voor een vangnetuitkering. Zij moeten daartoe een aanvraag indienen bij de onafhankelijke Toetsingscommissie Vangnet Participatiewet.
Gemeenten werken bij de uitvoering van de Participatiewet, soms in regionaal verband, samen met verschillende partners: werkgevers, UWV, onderwijs, wijkteams, sociale diensten, andere gemeenten etc.
Om daadwerkelijk meer mensen met een beperking aan het werk te krijgen, heeft het Rijk, samen met organisaties van werkgevers en werknemers, de ‘banenafspraak’ gemaakt. Doel daarvan is dat er begin 2026 in totaal 125.000 banen zijn bijgekomen voor mensen met een arbeidsbeperking: 100.000 extra banen in het bedrijfsleven en 25.000 extra banen bij de overheid. Ook gemeenten hebben zich gecommitteerd aan deze afspraken.