In de dossiers staat informatie over inhoudelijke onderwerpen die in veel gemeenten spelen.
Aardgasvrije wijken
In 2050 moeten alle huizen in Nederland van het aardgas af zijn. Een enorme opgave, waarin gemeenten een centrale rol spelen. Als raadslid krijg je daar nu al mee te maken.
Beheer Openbare Ruimte
De gemeente is verantwoordelijk voor beheer en onderhoud van de openbare ruimte. De raad bepaalt op welk kwaliteitsniveau dat gebeurt.
Bodemdaling
Bodemdaling leidt tot funderingsproblemen voor particulieren en verzakkingsrisico’s voor de gemeentelijke infrastructuur. Wat is de rol van de gemeente om dit te voorkomen of te beperken?
Burgerparticipatie
Inwoners denken, doen en beslissen steeds actiever mee in de gemeente. Wat zijn de regels en mogelijkheden daarvoor? En wat betekent het voor je werk als raadslid?
Circulaire economie
Nederland wil in 2050 grondstoffen steeds opnieuw gebruiken en geen afval meer produceren. Gemeenten dragen hieraan bij door duurzaam in te kopen en afval te scheiden.
Cultuur
De gemeente is wettelijk verantwoordelijk voor een bibliotheekvoorziening en lokaal erfgoed en kan daarnaast kiezen hoe zij bewoners met kunst en cultuur laat kennismaken, bijvoorbeeld met theater, tentoonstellingen en cultuureducatie.
Dierenwelzijn
Gemeenten zijn medeverantwoordelijk voor de dieren binnen hun grenzen. Wat betekent dat precies?
Digitale veiligheid
Digitalisering biedt naast kansen ook bedreigingen. Hoe maken gemeenten zichzelf en hun inwoners en bedrijven daartegen weerbaar?
Eenzaamheid
Eenzaamheid is een groot maatschappelijk probleem. De gemeente speelt een rol in de aanpak ervan.
Geluid
De overheid stelt regels om geluidsoverlast te beperken. De meeste van die regels gaan op in de Omgevingswet. Gemeenten spelen een rol in de uitvoering daarvan.
Grondbeleid
Grondbeleid helpt om lokale ruimtelijke doelstellingen als woningbouw of recreatiegebied te realiseren. Hoe krijg je als raadslid zicht op de kansen en risico’s van het grondbeleid?
Huisvesting statushouders
Gemeenten krijgen per half jaar van het Rijk een taakstelling om vluchtelingen met een verblijfsvergunning – statushouders – te huisvesten.
Inburgering
Sinds de inwerkingtreding van de Wet Inburgering op 1 januari 2022 hebben gemeenten een belangrijke rol bij de begeleiding van nieuwkomers die inburgeringsplichtig zijn.
Inclusie en toegankelijkheid
In een inclusieve gemeente kunnen alle inwoners meedoen. Gemeenten moeten een plan opstellen om inclusie en toegankelijkheid te bevorderen.
Infrastructuur
Wegen en water houden niet op bij gemeentegrenzen. Welke invloed heeft de gemeente op de infrastructuur op haar grondgebied?
Jeugdhulp
De gemeente is verplicht hulp te bieden aan jongeren die dat nodig hebben, bijvoorbeeld vanwege een beperking, stoornis, aandoening of opgroeiproblemen.
Klimaatadaptatie
Klimaatverandering leidt tot extremer weer. Dat kan op den duur maatschappelijke en economische schade veroorzaken. Wat kun je als gemeente doen om dat te voorkomen?
Laaggeletterdheid
Veel mensen in ons land kunnen niet goed genoeg lezen, schrijven of rekenen om mee te kunnen doen. Gemeenten moeten hen helpen die vaardigheden te verbeteren.
Landbouw
De landbouw moet verduurzamen en speelt een cruciale rol in de strijd om de schaarse ruimte in ons land. Welke invloed heeft de gemeente hierop?
Lokaal gezondheidsbeleid
Gezonde inwoners maken een gezonde gemeente. De wet verplicht gemeenten om de gezondheid van inwoners te versterken en te beschermen.
Lokale economie
Bedrijven zorgen voor banen, inkomsten en levendigheid. De gemeente speelt een belangrijke rol in het versterken en stimuleren van de lokale economie.
Lokale media
Lokale media informeren inwoners en houden politici en bestuurders scherp. De gemeenteraad heeft een verantwoordelijkheid voor het in stand houden van deze media.
Luchtkwaliteit
Schone lucht is belangrijk voor mens en natuur. Gemeenten kunnen veel doen om de luchtkwaliteit voor hun inwoners te verbeteren.
Maatschappelijk vastgoed
Gemeenten kunnen gebouwen of terreinen met een publieke functie gebruiken voor maatschappelijke doelen en het vergroten van de leefbaarheid in hun gebied.
Maatschappelijke opvang/Daklozenopvang
Ons land telt een groot aantal dak- en thuislozen. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor maatschappelijke opvang en begeleid wonen. Daarmee spelen zij een belangrijke rol in de opvang van dak- en thuislozen.
Omgevingswet
Hoe bereid je je als raadslid voor op de Omgevingswet die op 1 januari 2022 van kracht wordt? Dit kennisdossier zet de belangrijkste informatie daarover op een rij.
Ondermijnende criminaliteit
Gemeenten krijgen soms te maken met ondermijning. Wat is dat en wat kun je ertegen doen?
Onderwijs
Onderwijs is een grondrecht. Wat zijn de verantwoordelijkheden van gemeenten?
Openbaar vervoer
Openbaar vervoer is regionaal georganiseerd. Hoe kan de gemeente inwoners hiervan optimaal gebruik laten maken?
Participatiewet
Hoe help je als gemeente meer mensen met een arbeidsbeperking aan het werk? Daarover lees je in dit kennisdossier Participatiewet.
Passend onderwijs
Alle kinderen moeten naar een school kunnen die past bij hun kwaliteiten en mogelijkheden. Scholen hebben hiervoor een zorgplicht. Gemeenten zijn wettelijk verplicht om scholen daarbij te ondersteunen.
Raadsbreed akkoord
Sommige gemeenten kiezen na de verkiezingen voor een raadsbreed akkoord in plaats van voor een coalitieakkoord. Hoe werkt dat en wat zijn de voordelen?
Referendum
Op basis van een referendumverordening kunnen gemeenten een referendum houden. Dat kan op initiatief van de raad of van inwoners.
Regionale Energie Strategie (RES)
In 30 regio’s maken gemeenten, provincie en waterschappen samen een Regionale Energiestrategie (RES). In dit kennisdossier staat hoe dat werkt.
Schoon oppervlaktewater
Het waterschap zorgt ervoor dat ons oppervlaktewater schoon is. Het werkt daarbij samen met andere overheden, zoals gemeenten.
Schuldhulpverlening
Steeds meer mensen met problematische schulden hebben geen schuldhulp. Er wordt gewerkt aan een wetswijziging waardoor gemeenten schulden eerder kunnen signaleren.
Sport
Door mogelijkheden om te sporten aan te bieden en de openbare ruimte slim in te richten, kan de gemeente inwoners stimuleren meer te bewegen en te sporten.
Uitdaagrecht (Right to Challenge)
Bij uitdaagrecht kunnen inwoners of maatschappelijke organisaties de gemeente vragen taken aan hen over te dragen als zij denken die beter of goedkoper te kunnen uitvoeren. Het kabinet wil het ‘uitdaagrecht’ een sterkere wettelijke basis geven.
Veiligheid
Inwoners moeten zich veilig voelen in hun gemeente. De raad stelt het veiligheidsbeleid van de gemeente vast en controleert de uitvoering.
Vuurwerk
Vanaf de jaarwisseling 2019-2020 mogen gemeenten vuurwerk in de hele gemeente verbieden, als zij vinden dat dit nodig is om gevaar, schade of overlast te voorkomen.
