Een raads- of Statenlid is zwanger of langdurig ziek. Welke regels gelden bij vervanging?

Geen enkele partij wil dat een zetel onbenut blijft. Maar wat als een raads- of Statenlid door zwangerschap of ziekte langere tijd uit de running is? Dan kan hij of zij tijdelijk ontslag aanvragen en vervangen worden. Dit is geregeld in de Kieswet, artikel X10, X11 en X12.

Wanneer je als raads- of Statenlid zwanger of langdurig ziek bent, kún je tijdelijk ontslag aanvragen, maar het hoeft niet. Het is een recht, geen plicht. Je kunt hier als fractie wel over praten of afspraken over maken, maar alleen het raads- of Statenlid zelf kan het ontslag aanvragen.

De procedure verloopt in grote lijnen als volgt:

• Het raads- of Statenlid is zwanger of kan door ziekte minimaal acht weken niet aan het besluitvormingsproces deelnemen.
• Hij of zij dient een ontslagverzoek in bij de voorzitter (burgemeester of commissaris van de Koning), samen met een verklaring van een arts of een verloskundige.
• De voorzitter heeft veertien dagen de tijd om te beslissen op dit verzoek.
• Direct na deze beslissing stelt de burgemeester of commissaris de voorzitter van het centraal stembureau op de hoogte.
• De burgemeester of commissaris verleent het gevraagde, tijdelijke ontslag.
• De ontslagperiode duurt minimaal 16 weken. Korter kan niet, langer eventueel wel. Als raads- of Statenlid kun je per zittingsperiode maximaal drie keer gebruikmaken van het recht op tijdelijk ontslag.
• De voorzitter van het centraal stembureau benoemt een vervanger. Dit is de eerste (beschikbare) opvolger op de lijst.
• Na 16 weken is het tijdelijk ontslagen raads- of Statenlid automatisch weer lid van de fractie en is de vervanger automatisch ontslagen.

* Gemeenten hebben binnen het Rechtspositiebesluit decentrale politieke ambtsdragers (beperkte) ruimte om eigen afspraken te maken.