4-jaarcyclus bestuur

Het bestuur van een politieke partij moet elke vier jaar een kandidatenlijst en een verkiezingsprogramma opstellen en een campagne voorbereiden en uitvoeren. Onderstaande cyclus laat zien wat je op welk moment onderneemt, zodat je goed voorbereid en op tijd klaar bent voor de campagne en de verkiezingen. Naast deze 4- jaarcyclus zijn er ook activiteiten die je jaarlijks uitvoert, denk aan het organiseren van de ledenvergadering, ledenwerving en het onderhouden van contact met de fractie.

Jaar 1: Verkiezen en opstarten

1. Evalueren campagne
   Samen met de gekozen fractie en het campagneteam evalueer je als bestuur de gevoerde campagne. Wat ging goed, wat kon beter? Hoe houden we contact met de vrijwilligers?

2. Startgesprek met fractie
   In de komende vier jaar ga je intensief samenwerken met de gekozen raads- of statenleden. Plan daarom in het begin een startgesprek, heidag of sessie om uit te wisselen hoe jullie de ambities uit het verkiezingsprogramma gaan uitvoeren, hoe je leden en vrijwilligers betrekt bij de partij, hoe je met elkaar gaat communiceren.

3. Verdelen taken in het bestuur
   Overleg met de bestuursleden wie welke taken op zich neemt. De functies van voorzitter, secretaris en penningmeester zijn vaak helder, maar wie zorgt voor de contacten met vrijwilligers? Wie zorgt dat de website en social media actueel blijven? Wie organiseert bijeenkomsten of acties en scout potentiële kandidaten voor bestuursfuncties of de kandidatenlijst?

Jaar 2: Tussenbalans en vooruitblikken

4. Voortgangsgesprekken raadsleden
   Voer als bestuur voortgangsgesprekken met alle raadsleden. Hoe gaat het, wat zijn de ambities? Welke rol kan het bestuur hierin spelen, wat zijn wederzijdse verwachtingen?
5. Vooruitblikken op verkiezingsjaar
   Bespreek in het bestuur hoe je de voorbereidingen op de verkiezingen wilt organiseren. Maak een globale planning voor de kandidaatstelling en het verkiezingsprogramma. Bespreek daarbij ook de werkwijze. Installeer je bijvoorbeeld een externe commissie die het verkiezingsprogramma gaat schrijven, doe je dat als bestuur, of samen met de fractie? Hoe pak je het opstellen van de kandidatenlijst aan? Organiseer je een traject om kandidaten op te leiden, vorm je een scoutingscommissie of vraag je een commissie een kandidatenlijst voor te bereiden? Je kunt de globale planning samen met de werkwijze voorleggen aan de algemene ledenvergadering.
6. Tussenbalans met fractie
   Aan het einde van het tweede jaar kun je een tussenbalans organiseren met de fractie. Daarbij kun je allerlei vragen aan de orde stellen: hoe gaat het in het algemeen, wat kan beter? Zijn de ambities uit het verkiezingsprogramma waargemaakt? Worden leden en vrijwilligers goed betrokken? Communiceren we goed met de inwoners van onze gemeente?

Jaar 3: Voorbereiden verkiezingen

7. Traject kandidatenlijst
   In het jaar voor de verkiezingen bereid je de kandidatenlijst voor. Je stelt een profiel op waaraan de kandidaten moeten voldoen, je scout mensen, informeert mogelijke kandidaten, laat hen kennismaken met het werk, leidt hen op en selecteert mensen voor de kandidatenlijst.
8. Traject verkiezingsprogramma
   In deze periode stel je het verkiezingsprogramma op. Het verkiezingsprogramma bevat de belangrijkste speerpunten en ambities van je partij. Daarnaast geeft het inzicht in jullie standpunten over belangrijke onderwerpen die in jouw gemeente spelen.
9. Campagnestrategie
   De meeste politieke partijen voeren een permanente campagne, met wekelijkse of maandelijkse acties. De campagne voor de verkiezingen vergt extra aandacht. Het is raadzaam om ruim een jaar voor de verkiezingen te werken aan een strategie. Voer een SWOT-analyse uit om erachter te komen hoe jouw partij ervoor staat: wat zijn jullie sterke en wat jullie zwakke punten? Je kunt in deze fase ook een kiezersonderzoek uitvoeren, bijvoorbeeld door een online enquête of huiskamerbijeenkomsten te organiseren. Daarnaast maak je een globale planning van de campagne.

Jaar 4: Vaststellen kandidatenlijst, verkiezingsprogramma en campagne

10. Algemene Ledenvergadering
    Als bestuur organiseer je elk jaar een algemene ledenvergadering (ALV). Op de ALV voor de verkiezingen stellen de leden de kandidatenlijst en het verkiezingsprogramma vast.
11. Campagne
    De verkiezingscampagne vergt veel tijd en energie van het bestuur, de lijsttrekker en de kandidaten. Er moeten posters, folders en social media-uitingen komen. Er moeten debatten worden voorbereid en er is een stemhulp die standpunten wil weten. Het is dus van belang om een planning te maken waarin staat wie wat gaat doen en wanneer. Je campagne is gebaseerd op de campagnestrategie die je eerder hebt voorbereid.
12. Verkiezingen
    De verkiezingen zijn de laatste stap in de 4-jaarcyclus en dan begint het weer van voren af aan. Maak als bestuur tijdig afspraken met je lijsttrekker en kandidaten over de periode direct na de verkiezingen. En plan alvast de evaluatie van de campagne (stap 1) en het startgesprek met de fractie (stap 2).