Nieuwe voorzitter raadsledenvereniging Hanneke Willemstein: ‘Iedereen moet raadslid kunnen zijn’

Ze is de eerste voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden die afkomstig is uit een lokale partij: Hanneke Willemstein. En behalve vrouw, is ze ook nog eens jonger dan 50 jaar. Daarmee versterkt ze de diversiteit van de vereniging. ‘Daar wil ik me juist ook voor inzetten, raadsleden hoeven niet allemaal op elkaar te lijken.’

Hanneke Willemstein woont in Alphen-Chaam, waar zij sinds 2014 actief is als raadslid voor lokale partij GBSV Chaam, naast haar werk als zelfstandig journalist. Sinds 2018 is ze ook fractievoorzitter. Op de ALV van 11 juni werd Hanneke gekozen als voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. Wat bracht haar ertoe zich daarvoor te kandideren? ‘Ik heb van huis uit meegekregen om maatschappelijk actief en kritisch te zijn. Het raadswerk en fractievoorzitterschap gaan me goed af. Ik heb er plezier in en ik wilde meer. Dit voorzitterschap leek me een mooie stap om me breder te kunnen inzetten voor álle raadsleden.’

Hoe diverser, hoe sterker

Via opleiding, belangenbehartiging en onderzoek zet de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden zich in voor het versterken van gemeenteraden. Dat is nodig, vindt Hanneke. ‘Het raadswerk wordt complexer en tijdrovender. Ik ervaar dat zelf ook. De onderwerpen die spelen, zijn ingewikkelder geworden, bijvoorbeeld door de decentralisaties in het sociale domein en de op handen zijnde invoering van de Omgevingswet. Er is meer agressie en soms zelfs intimidatie. Bovendien worden we met z’n allen ook steeds kritischer. Vroeger hield je bijvoorbeeld in een Gemeenschappelijke Regeling als raadslid een beetje de vinger aan de pols. Nu zijn we ons bewuster van onze democratische verantwoordelijkheid, en steken we daar meer tijd in.’ Hanneke benadrukt dat raadsleden ‘leken’ zijn en dat dat vooral zo moet blijven. ‘Daarom ook vind ik het belangrijk dat we alle raadsleden de ondersteuning bieden die zij nodig hebben. Iedereen moet raadslid kunnen zijn. We hoeven niet allemaal op elkaar te lijken, en niet elk raadslid hoeft hetzelfde te weten. Hoe diverser de raad, hoe beter we elkaar aanvullen en hoe sterker we staan.’

Verlof moderniseren en informatie verbeteren

Waarvoor gaat Hanneke zich de komende jaren, als voorzitter van de raadsledenvereniging, met voorrang inzetten? ‘Ik stap in een rijdende trein hè?’ lacht zij. ‘Ik ben nu vooral bezig met kennismaken en ik wil niet meteen alles veranderen. Maar met een aantal dingen wil ik graag verder aan de slag. Bijvoorbeeld met de lobby voor het moderniseren van de verlofregeling voor raadsleden. Raadsleden kunnen nu maximaal drie keer verlof opnemen, voor periodes van 16 weken. Dat past niet meer in deze tijd en moet flexibeler. Bovendien wordt het raadslidmaatschap aantrekkelijker en toegankelijker wanneer er meer vormen van verlof mogelijk zijn.’ Daarnaast vindt Hanneke het belangrijk om zowel werkgevers als raadsleden bewuster maken van het recht op verlof om je politieke werk te kunnen doen. ‘Dat is nog lang niet in alle cao’s goed geregeld’, zegt zij. ‘En raadsleden zijn er vaak zelf niet voldoende van op de hoogte dat zij dat wettelijke recht hebben.’

Hanneke wijst ook op het belang van de informatievoorziening aan raadsleden. ‘Gemeentebesturen moeten raadsleden beschikking geven over alle informatie waar zij om vragen, maar dat gebeurt niet altijd. Er zijn nog steeds raadsleden die zich genoodzaakt voelen om gebruik te maken van de Wet open overheid – voorheen de Wet openbaarheid van bestuur – om aan hun informatie te komen. Dat moet niet nodig zijn. Het is lang niet altijd onwil van gemeentebesturen, maar de bewustwording van het recht op informatie van raadsleden kan nog veel beter.’

Actief voor alle raadsleden

Hanneke gaat zich vol enthousiasme inzetten als belangenbehartiger en boegbeeld van álle raadsleden. Dus ook de raadsleden die voor een landelijke partij in de gemeenteraad zitten. Voelt dat niet gek, als bewust lid van een lokale partij? ‘Nee hoor’, antwoordt zij. ‘Ik ben raadslid in een kleine gemeente, namens een lokale partij. Net als heel veel andere raadsleden in ons land. Of ze nu uit een landelijke of een lokale partij komen: wij zijn er voor alle raadsleden. Het is logisch en belangrijk dat er vertegenwoordigers vanuit lokale partijen in het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden zitten. Naast mijzelf zijn dat nu bijvoorbeeld ook Rikus Tiekstra en David Schalken-Den Hartog, tevens bestuursleden van het Kennispunt. Niet alleen de gemeenteraad, maar ook onze vereniging moet divers zijn. Daarom hoop ik dat zoveel mogelijk raadsleden zich bij ons aansluiten, We hebben nu ruim 5.000 leden, maar er zijn 8.500 raadsleden in Nederland. Daar is dus nog een wereld te winnen!’

Bekijk hier het introductiefilmpje van Hanneke Willemstein als voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden