Winnie Prins op landelijk congres: ‘Samen zijn we de grootste partij’

17 februari 2021

‘Wij moeten in alles zelf het wiel uitvinden. Dat is ook onze kracht: we zijn niet voor niks samen de grootste partij van Nederland. Maar wij hebben evenveel recht op een bijdrage van het Rijk als landelijke partijen.’ Dat zei Kennispunt-voorzitter Winnie Prins bij de overhandiging van het manifest voor gelijke kansen op het congres voor lokale partijen, georganiseerd door de VNG, samen met het Kennispunt en het ministerie van BZK.

Dat alles anders is in coronatijd, betekent niet dat alles ook minder is. Dat bewees het eerste landelijke congres voor lokale partijen, geheel online gehouden op zaterdag 13 februari. Terwijl half Nederland op de schaats stond, logden 560 deelnemers in om, onder leiding van presentator Nina de la Croix, samen een bruisend en energiek programma mee te maken rond de kracht van lokale partijen. Na de opening trapte Winnie Prins het plenaire deel van het programma af met een pleidooi voor gelijkwaardige behandeling voor lokale partijen: ‘Ik houd er niet zo van als wij als ‘geuzen’ worden aangeduid. Wij zijn normale partijen die je serieus moet nemen. Daarom zet het Kennispunt zich in voor een gelijk speelveld en hebben we een manifest opgesteld voor gelijke kansen voor lokale partijen. Net als landelijke partijen moeten wij toegang hebben tot de 25 miljoen euro subsidie die jaarlijks voor politieke partijen beschikbaar is.’

Meerderheid Tweede Kamer

Winnie overhandigde het manifest aan VNG-voorzitter Jan van Zanen en aan Chris Kuijpers, directeur-generaal Bestuur, Ruimte en Wonen. Kuijpers nam het manifest virtueel in ontvangst namens minister Kajsa Ollongren. Van Zanen ondersteunt het manifest van harte, zei hij. ‘De democratie functioneert het best in de gemeente: dicht bij de inwoners. Dertig procent van de kiezers stemt op een lokale partij. Daarom is het niet fair dat landelijke partijen voordelen hebben boven lokale partijen.’ In zijn reactie zei Kuijpers dat hij persoonlijk ook vindt dat lokale partijen net zo behandeld moeten worden als landelijke partijen. ‘Maar daar bestaat op dit moment geen meerderheid voor in de Tweede Kamer. Daarom ben ik blij met dit congres en het manifest. De positie van lokale partijen wordt een belangrijk thema voor de formateur van een nieuw kabinet. Deze steun om lokale partijen ook financieel een betere basis te geven, kan daarbij een belangrijke rol spelen. ‘

Winnie overhandigde het manifest aan VNG-voorzitter Jan van Zanen en aan Chris Kuijpers, directeur-generaal Bestuur, Ruimte en Wonen.

Subsidie voor partijen zélf

Chris Kuijpers zei verder dat het ministerie van BZK lokale partijen onder andere al ondersteunt via het Kennispunt en het programma Democratie in Actie. Winnie Prins beaamt dat: ‘Sommige besturen van lokale partijen vergaderen met de website van het Kennispunt stand-by, zodat ze daar direct kunnen opzoeken hoe je bijvoorbeeld een verkiezingsprogramma opstelt of een kandidatenlijst maakt. Als lokale partij hóef je daar geen gebruik van te maken, maar ik vind het belangrijk dat het wel kán. Professionalisering versterkt het debat en het functioneren van de gemeenteraad.’ Maar er is meer nodig. Het bestuur van het Kennispunt spant zich in voor ondersteuning voor lokale partijen op een manier die bij hen past. Prins: ‘Daarom is die subsidie zo belangrijk. Die moet naar de lokale partijen zelf gaan. Zij zullen dat niet over de balk smijten, maar besteden aan bijvoorbeeld cursussen of ondersteuning waar zij behoefte aan hebben.’

De kracht van samen

Tijdens het tweede deel van het plenaire programma ontrafelden Carlo van Esch, Partij Gemeente Belangen Oisterwijk, en Aimée van der Ham van Wakker Emmen, samen met onderzoeker Julien van Ostaaijen het succes van lokale partijen. ‘Onze slogan is De kracht van samen’, zei Carlo van Esch. ‘We maken gebruik van de talenten binnen onze eigen partij. We bedenken alles zelf en nemen daar de tijd voor. Maar het zou fijn zijn als we daar steun bij zouden krijgen. Dat het niet gelijk is, merk ik wel in de praktijk.’ Volgens Aimée van der Ham bepalen vooral de mensen die actief zijn in lokale partijen het succes: ‘Bij een lokale partij stem je op mensen die je kent, niet op een landelijk partijprogramma. Wij hebben uit elk dorp, uit elke buurt, een bekend gezicht op de lijst staan. Daardoor zorgen we voor verbinding: mensen kennen onze kandidaten en kunnen hen makkelijk aanspreken’.  Uit onderzoek blijkt dat die bekendheid van kandidaten inderdaad een succesfactor is voor lokale partijen, bevestigt Julien van Ostaaijen. ‘Maar leiderschap alleen is niet voldoende’, vult hij aan. ‘Het meest populair zijn lokale partijen die een positief alternatief bieden voor zaken waar inwoners ontevreden over zijn.’

Het draait om verbinding

Met een oproep van Aimée van der Ham om de petitie voor gelijke kansen voor lokale partijen te ondertekenen eindigde het plenaire deel van het congres. Tijdens een groot aantal interactieve workshops konden de deelnemers vervolgens met elkaar in gesprek of kennis opdoen over uiteenlopende onderwerpen zoals lobbyen in Den Haag, het bereiken van een goed onderhandelingsresultaat of het voeren van permanente campagne. Rond 14.00 uur sloten Nina de la Croix en gitarist Maarten Ebbers het congres muzikaal en swingend af. VNG-voorzitter Jan van Zanen hoopt dat het congres de start is van een traditie. ‘Ik raad het Kennispunt aan dit te gaan herhalen’, zei hij. Hij zegde voor een volgende keer ook weer steun vanuit de VNG toe. ‘Ook al zijn lokale partijen allemaal verschillend, het is goed om elkaar te ontmoeten en een sterke lobby te vormen. Lokale partijen kunnen in de gemeente beter verbinden dan landelijke partijen. En daar draait het om. Ik heb tenminste nog nooit gehoord van een liberale of christendemocratische lantaarnpaal.’

Niet deelgenomen aan het congres of nog een keer nagenieten? Je kunt het hier terugkijken.