Statuten opstellen
De statuten beschrijven de interne regels van de partij. Je bepaalt als partij grotendeels zelf wat daarin komt te staan. Statuten verschillen dan ook per vereniging en dus ook per politieke partij. Houd er wel rekening mee dat hoe concreter de informatie is, hoe groter de kans wordt dat je bij een verandering binnen de partij terug moet naar de notaris om de notariële akte aan te laten passen. Als je de statuten wat algemener houdt, hoef je niet bij elke verandering naar de notaris. Niet alles wat in de statuten staat, kun je zelf bepalen. Statuten moeten aan een aantal wettelijke richtlijnen voldoen.
De wettelijke richtlijnen waaraan statuten moeten voldoen staan in boek 2, titel 2 van het Burgerlijk Wetboek. In de statuten vermeld je in ieder geval:
- Naam van de partij.
- Gemeente waar de partij gevestigd is.
- Het doel van de partij.
- De verplichtingen die de leden hebben of de manier waarop die verplichtingen worden vastgesteld.
- De manier van het bijeenroepen voor de algemene ledenvergadering.
- Hoe het bestuur benoemd of ontslagen wordt.
- En wat er met het geld resterende gebeurt, mocht de partij ontbonden worden, of hoe dat tegen die tijd beslist gaat worden.
Een aantal algemene bepalingen is ook verplicht, maar zij vragen weinig tot geen denkwerk. Bijvoorbeeld:
- Het feit dat statuten niet strijdig mogen zijn met de wet.
- De mogelijkheid om naast de statuten reglementen in te stellen die zaken verder regelen, vaak in de vorm van een Huishoudelijk Reglement (HR).
- Omdat het wijzigen van statuten geld en relatief veel moeite kost, kun je zaken die vaak veranderen, regelen in een HR. Noem je in de statuten bijvoorbeeld een specifiek bedrag aan ledencontributie, dan kun je de contributie niet verhogen zonder statutenwijziging. Als je in de statuten vermeldt dat de ledenvergadering besluit over de contributie, kun je vervolgens in het HR uitleggen hoe de ledenvergadering daarover kan besluiten (gewone of gekwalificeerde meerderheid, jeugdcontributies, etc.)
- Het feit dat de algemene ledenvergadering beslist over zaken waarin de statuten niet voorzien.
Daarnaast kun je nog andere zaken opnemen in de statuten en waarvan het goed is om erover nagedacht te hebben, voordat je naar de notaris gaat.
- Het toelaten van een lid tot de vereniging. Mag iedereen lid worden of willen jullie hiervoor bepaalde voorwaarden hanteren? Bijvoorbeeld leeftijd of iemand die ook lid is van een andere partij?
- Wanneer mag de vereniging het lidmaatschap van een lid opzeggen?
- Het verbinden van verbintenissen (verplichtingen) aan het lidmaatschap. Bijvoorbeeld het betalen van lidmaatschapsgeld.
- Het vaststellen van de groep personen die tot bestuurslid kunnen worden benoemd. Welke voorwaarden hanteren jullie hiervoor?
- De mogelijkheid van het uitbrengen van meer stemmen op de algemene vergadering toebedelen aan bepaalde leden.
- Het regelen van donateurschap (Artikel 6) Wie kunnen donateur worden? Wanneer kan het donateurschap worden beëindigd? Wat wordt er onder een donatie verstaan?
Je kunt de statuten aanvullen met een Huishoudelijk Reglement. Hierin kun je van alles regelen over de dagelijkse gang van zaken. De interne organisatie, maar ook de manier van vergaderen. Het Huishoudelijk Reglement is de uitwerking van de statuten, het kan dan ook niet in strijd zijn met de statuten.