Gemeenteraad en integriteit

Wat kunnen gemeenteraden en Provinciale Staten doen om de integriteit te waarborgen?

Screening van kandidaten

  • Geloofsbrievenonderzoek: een belangrijke stap in het screenen van kandidaten is het ‘geloofsbrievenonderzoek’. Een geloofsbrievencommissie kijkt of de kandidaten voldoen aan de vereisten uit de Gemeentewet of de Provinciewet. Alleen als kandidaten aan de eisen voldoen, kunnen zij officieel toetreden tot de gemeenteraad of de Provinciale Staten.
  • Openbaar maken nevenfuncties: om te beoordelen of een kandidaat geen ‘onverenigbare functies’ vervult naast het raadslidmaatschap of als lid van de Provinciale Staten, moeten de nevenfuncties (bezoldigd en onbezoldigd) openbaar gemaakt worden.
  • Een gesprek over eventuele risico’s: een risicoprofielgesprek geeft inzicht in de integriteitrisico’s van een kandidaat. Dit is een uitgebreid gesprek met een ervaren analist. Online zijn er diverse gespecialiseerde bureaus te vinden die je daarbij ondersteunen.

Meer informatie:

Na de screening

  • Eed afleggen: voordat de leden van de gemeenteraad of Provinciale Staten aan de slag gaan, leggen zij de eed (verklaring of belofte) af. Het afleggen van de eed gaat ook over integriteit. Zo wordt er gezworen of verklaard dat er – om tot lid benoemd te worden – aan niemand een gift of een gunst is beloofd, of dat er een geschenk of een belofte is aangenomen.
  • Wijzen op verboden handelingen: een lid van de gemeenteraad of Provinciale Staten mag een aantal handelingen niet plegen. Zij moeten zich hiervan bewust zijn.
  • Gedragscode: gemeenteraden en Provinciale Staten zijn wettelijk verplicht om voor zichzelf en hun bestuurders een gedragscode vast te stellen. Hierin staan de (integriteits)normen en procedurevoorschriften vermeld waaraan zij zich zullen houden en waarop zij ook aangesproken kunnen worden.
  • Rol van de griffier: de griffier speelt een belangrijke (adviserende) rol als het gaat om integriteit. Dat doet hij samen met de volksvertegenwoordigers en met de burgemeester of de commissaris van de Koning. Raadsleden of statenleden kunnen met vragen over integriteit terecht bij de griffier. Bij een vermoeden van een integriteitschending voert de griffier meestal de eerste gesprekken met de betrokkenen. Daarna volgt eventueel een gesprek met de burgemeester of commissaris van de Koning.

Meer informatie: