Burgemeestersbenoeming
Burgemeesters worden bij Koninklijk besluit benoemd. De gemeenteraad speelt in de procedure op een aantal momenten een rol. De selectie en benoeming van een nieuwe burgemeester duurt in totaal ongeveer 8 maanden. Vanwege de privacy van de kandidaten is de procedure vertrouwelijk, dat betekent dat je als raadslid niet met derden over de kandidaten of over de gesprekken kunt praten. Ook kun je buiten de procedure om geen aparte gesprekken voeren of informatie geven aan kandidaten.
Stappen burgemeestersbenoeming
De procedure voor het benoemen van een burgemeester bestaat uit de volgende stappen:
- De gemeenteraad stelt uit zijn midden een vertrouwenscommissie in.
- De gemeenteraad maakt een profielschets van de nieuwe burgemeester.
- De gemeenteraad bespreekt het profiel in een raadsvergadering met de commissaris van de Koning.
- Op advies van de commissaris van de Koning stelt de minister van BZK de vacature open.
- Sollicitanten sturen hun brieven aan de commissaris van de Koning.
- De commissaris vraagt antecedenten op van de sollicitanten en selecteert benoembare kandidaten.
- De commissaris overlegt met de vertrouwenscommissie over een selectie en stelt die daarna vast.
- De vertrouwenscommissie voert sollicitatiegesprekken met alle geselecteerde kandidaten.
- De vertrouwenscommissie brengt advies uit aan de gemeenteraad over welke twee kandidaten voor benoeming in aanmerking komen. De gemeenteraad bespreekt het advies van de vertrouwenscommissie.
- De gemeenteraad stelt de aanbeveling vast met daarop de namen van de twee beste kandidaten. De kandidaat die bovenaan staat moet volgens de gemeenteraad de nieuwe burgemeester worden.
- De aanbeveling van de gemeenteraad gaat met advies van de commissaris van de Koning naar de minister van BZK.
- De minister laat de als eerste aanbevolen kandidaat screenen, spreekt met de kandidaat en draagt de kandidaat daarna voor benoeming voor aan de Koning.
- De Koning benoemt de burgemeester bij Koninklijk Besluit. Dit wordt bekendgemaakt in een persbericht.
- De commissaris van de Koning beëdigt de burgemeester in de gemeente.
Op 20 november 2018 stemde de Eerste Kamer ermee in dat de benoemingsprocedure uit de grondwet verdwijnt. Doordat niet langer in de grondwet staat dat de burgemeester door de regering wordt benoemd, kan er een wetswijziging ingediend worden die het mogelijk maakt de burgemeester rechtstreeks te kiezen.